بررسی تاثیر فشار متغیر بر اجزای خطوط انشعاب در شبکه توزیع آب شرب در مقیاس آزمایشگاهی

بخش قابل توجهی از آب بدون درآمد را تلفات واقعی تشکیل می دهد. کاهش تلفات واقعی همچون نشت و حوادث و جلوگیری از هدر رفت آب به خصوص در کشور ایران که دارای منابع محدود آب می باشد، از اهمیت فراوانی برخوردار است. حوادث شبکه توزیع مخصوصا حوادث در انشعابات علاوه بر هدر رفت آب باعث تحمیل هزینه های زیادی به شرکتهای آب و فاضلاب می شود. یکی از راههای کنترل و کاهش حوادث، انتخاب صحیح مواد مصرفی و اجرای صحیح خط انشعاب می باشد. علیرغم اهمیت این موضوع، مطالعات عملی انجام شده در این زمینه محدود می باشد. یکی از عوامل تأثیر گذار در حوادث انشعاب نوسانات فشار در شبکه توزیع می باشد هر چند کارخانه های سازنده لوله، آزمایش فشار حداکثر را بر روی لوله انجام می دهند ولی در عمل لوله ها و خطوط انشعاب فشارهای متغیر ناشی از تغییرات الگوی مصرف را تجربه می کنند. در این تحقیق با اجرای خطوط انشعابی که از لوله های پنج لایه و دو نوع لوله پلی اتیلن از دو کارخانه متفاوت ساخته شده اند، به مطالعه تأثیر نوسانات فشار بر خطوط انشعاب پرداخته شد . این خطوط انشعاب دارای اجزای شیر محفظه و شیر قطع و وصل و یا یکی از اینها بوده و دارای شرایط تکیه گاهی ساده و یا گیردار بودند. همچنین خطوط انشعابی جهت مطالعه تأثیر وجود یا عدم وجود زانوئی های 90 درجه (در تغییرات ارتفاعی) در خطوط انشعاب ساخته شد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که خطوط انشعاب پنج لایه در هر شرایطی در مقابل نوسانات فشار بدون حادثه و بدون نشت می باشند. خطوط انشعاب ساخته شده از بعضی از لوله های پلی اتیلنی در مقابل نوسانات فشار مقاوم بوده ولی خطوط انشعاب ساخته شده از نوع دیگری از لوله های پلی اتیلنی در مقابل نوسانات فشار دچار حادثه می شوند و دارای عمر مفید 17 تا 24 سال (بسته به اجزای انشعاب و شرایط تکیه گاهی) می باشند. ولی در هر حال خطوط انشعاب ساخته شده از لوله های پلی اتیلنی در هر فشاری دچار نشت می شوند. همچنین در این تحقیق مشخص شد که خطوط انشعاب گیردار نسبت به خطوط ساده، خطوط دارای شیر قطع و وصل نسبت به خطوط دارای شیر محفظه و خطوط بدون زانوئی نسبت به خطوط دارای زانوئی عملکرد بهتری دارند. لوله ها و اتصالات پنج لایه در صورت ارزان بودن بهترین گزینه جهت استفاده در خطوط انشعاب می باشند.